Saturday, November 8, 2025

NGẮM NHÌN MÙA THU NHUỘM VÀNG CÂY, LÁ Ở TRUNG QUỐC

Thời điểm đẹp nhất để ngắm rừng lá vàng đan xen sắc đỏ ở Trung Quốc là khoảng giữa tháng 10 đến đầu tháng 11. Sắc màu mùa thu lan rộng từ miền Bắc xuống miền Nam.

Lúc này, nếu phía Bắc màu vàng đỏ chen nhau, phía Nam mới chỉ một màu cam sáng. Bức tranh phong cảnh thiên nhiên nơi đây càng rạng rỡ hơn với những gam màu cây cỏ hòa quyện tiết trời thu.


Tạm rời xa những cơn mưa tầm tã, cuối tháng 10, mùa thu mang theo sắc vàng rạng ngời trên từng con đường, ngõ hẻm. Những ai từng chứng kiến cảnh vật Trung Quốc vào mùa cây thay lá chắc chắn sẽ hiểu cảm giác "lạc vào chốn tiên cảnh" là như thế nào.


Ngắm những chiếc lá ngả màu, đung đưa trước từng cơn gió lạ để rồi thả mình về cội khiến ta muốn ngẩn ngơ. Bỗng, ta khát khao lang thang trên từng hè phố, nơi những cỗ xe lướt qua trên nền âm thanh lá xô nhau xào xạc.


Mùa thu ở Trung Quốc kéo dài từ khoảng tháng 7-9 âm lịch (khoảng tháng 9-11 dương lịch). Tiết trời luôn mát mẻ. Nhiệt độ trung bình 10-20 độ C.


Trong vài tuần ngắn ngủi, cây cối tại Trung Quốc đổi màu và sau đó là rụng lá, chỉ để lại những cành trơ trọi khi mùa đông tới.


Thời điểm đẹp nhất để ngắm rừng lá vàng đan xen sắc đỏ là khoảng giữa tháng 10 đến đầu tháng 11. Khắp Trung Quốc lúc này rợp bóng những hàng cây lá đỏ, vàng đan xen cùng những công trình kiến trúc cổ tuyệt đẹp, tạo nên bức tranh thu phong thuỷ hữu tình, ai cũng muốn tận hưởng.


Ngoài ra, mùa thu cũng là mùa thu hoạch, mùa trái chín tại quốc gia 1,4 tỷ dân. Vào thời điểm này, người ta rục rịch chuẩn bị cho những lễ hội.


Một bên lá vàng rực rỡ, một bên dòng người rộn rã ắp tiếng cười khiến cả không gian bừng lên sức sống, đẹp về cảnh, say về tình. Đây cũng là lý do khiến mùa thu Trung Quốc đón nhiều bước chân lữ hành đến vậy.


Những tán cây lá vàng xen giữa những kiến trúc truyền thống ở thủ đô Bắc Kinh tạo nên vẻ bình yên đến lạ.


Cung điện mùa hè ở Bắc Kinh vào mùa thu. Du khách chắc chắn sẽ xao xuyến trước khung cảnh lãng mạn của rừng lá đang vào độ vàng óng trong nắng thu rực rỡ.


Nếu đã chán cảnh thành phố ồn ào, hãy về với miền thiên nhiên hoang dã. Công viên Quốc gia Cửu Trại Câu ở tỉnh Tứ Xuyên luôn được đánh giá là một trong những nơi ngắm cảnh sắc mùa thu đẹp nhất Trung Quốc.


Ngắm Cửu Trại Câu từ trên cao xuống hay từ dưới lên, mỗi nơi đều mang vẻ độc đáo riêng. Không chỉ đơn thuần hai màu vàng và đỏ, nơi đây còn đan xen những màu sắc khác nhẹ nhàng và thanh tao, tạo nên một bản giao hưởng chào đón mùa thu.


Nhiều du khách lựa chọn làng Hải Dương, tỉnh Quảng Tây, làm điểm đến trong những ngày thu se lạnh. Địa danh này nổi tiếng với những cây bạch quả lâu năm, những cây cổ thụ hàng nghìn năm tuổi vươn cao trên bầu trời.


Mùa thu nhuộm vàng đất trời khu bảo tồn thiên nhiên Kanas, Tân Cương. Nơi đây nổi tiếng với hệ thống sinh thái tự nhiên tuyệt đẹp, được tạo nên bởi sông, hồ, đồng cỏ và những cánh rừng. Một trong những địa điểm nổi bật nhất là hồ Kanas, có nguồn gốc từ dòng sông băng cùng tên trên núi Altay.


Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo một số địa điểm khác như phim trường vô tích, núi Thê Hà tại tỉnh Giang Tô; núi Hoàng Sơn, tỉnh An Huy; thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông hay thị trấn Giao Hà, tỉnh Cát Lâm.

Tới với Phim trường Vô Tích - "kinh đô điện ảnh cổ trang" tại Giang Tô, Trung Quốc - luôn là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai đam mê khám phá văn hóa và điện ảnh xứ sở trung hoa. Những "bom tấn" cổ trang Trung Quốc, không thể không nhắc đến những thước phim hoành tráng, bối cảnh đẹp mê hồn tái hiện triết lý "Thiên nhân hợp nhất" của người Trung Hoa. Bí mật đằng sau những khung ảnh ấy chính là các phim trường "khủng long" được đầu tư tỉ mỉ, trau chuốt từng chi tiết.


Phim trường Vô Tích sở hữu diện tích rộng lớn gần 100 ha, được chia thành ba khu vực chính: Thành phố Đường, Thành phố Tam Quốc (Tam quốc diễn nghĩa) và Thành phố Thủy Hử. Mỗi khu vực mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo và không thể nào quên.


Tất nhiên, bạn cũng đừng bỏ quên cảnh đẹp tại Vạn Lý Trường Thành. Nơi đây chắc chắn không bao giờ khiến du khách phải hối tiếc. Vào đỉnh điểm của mùa thu, tất cả cây cối thay màu lá khiến Vạn Lý Trường Thành như đang khoác chiếc áo choàng rực rỡ.

Theo: vivunow.com

Friday, November 7, 2025

NGÔI LÀNG ĐẶC BIỆT Ở TRUNG QUỐC, LỐI VÀO ĐỘC ĐẠO XUYÊN QUA LÒNG NÚI

Tại Trung Quốc có một ngôi làng được gọi là “Thiên Nhãn” và kết nối với thế giới bên ngoài bằng duy nhất một con đường độc đạo.


Ẩn mình giữa những ngọn núi đá vôi kỳ vĩ của thành phố Hà Trì (Quảng Tây, Trung Quốc), “Làng Thiên Nhãn” - tên gọi dân dã của thôn Nong Wen Tun nổi bật như một “con mắt khổng lồ” nhìn lên bầu trời khi quan sát từ trên cao.

Chính hình dáng độc đáo ấy đã mang đến cho ngôi làng cái tên đầy thi vị: Thiên Nhãn (mắt trời).


Nằm gọn trong một lòng chảo trên đỉnh núi, ngôi làng chỉ có 7 hộ dân với khoảng 42 người sinh sống. Mặc dù heo hút và biệt lập, cư dân nơi đây vẫn có điều kiện sinh hoạt cơ bản với nhà ở hiện đại, điện, nước, truyền hình và sóng di động.

Một con đường núi đã được trải nhựa là sợi dây duy nhất nối “con mắt trời” này với thế giới bên ngoài.


Không chỉ đặc biệt ở vị trí địa lý, Làng Thiên Nhãn còn khiến du khách và giới quay phim mê đắm bởi khung cảnh hoang sơ, yên bình và những tầng rừng nguyên sinh bọc lấy các vách đá dựng đứng. Trong vài năm gần đây, nơi đây đã dần xuất hiện trong các clip flycam, phóng sự địa lý và tour khám phá của những người mê xê dịch.


Chính quyền địa phương đã đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng như cải tạo đường sá, mở rộng phủ sóng di động toàn khu vực, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cuộc sống người dân và từng bước phát triển du lịch sinh thái. Tuy vậy, sự cô lập tương đối cùng vẻ đẹp nguyên sơ vẫn giữ cho Làng Thiên Nhãn nét cuốn hút riêng - một vùng đất như bước ra từ cổ tích, lặng lẽ “dõi mắt” lên trời cao giữa đại ngàn miền Nam Trung Quốc.

Cẩm Lai(Nguồn: news.qq.com)
Link tham khảo:



THIÊN THƯỢNG DAO - LÝ HẠ


Thiên thượng dao - Lý Hạ

Thiên hà dạ chuyển phiêu hồi tinh,
Ngân phổ lưu vân học thủy thanh.
Ngọc cung quế thụ hoa vị lạc,
Tiên thiếp thải hương thùy bội anh.
Tần phi quyển liêm bắc song hiểu,
Song tiền thực đồng thanh phượng tiểu.
Vương tử xuy sanh nga quản trường,
Hô long canh yên chủng dao thảo.
Phấn hà hồng thụ ngẫu ti quần,
Thanh Châu bộ thập lan điều xuân.
Đông chỉ hi hòa năng tẩu mã,
Hải trần tân sanh thạch san hạ.


天上謠 - 李賀

天河夜轉漂回星
銀浦流雲學水聲
玉宮桂樹花未落
仙妾採香垂佩纓
秦妃捲簾北窗曉
窗前植桐青鳳小
王子吹笙鵝管長
呼龍耕煙種瑤草
粉霞紅綬藕絲裙
青洲步拾蘭苕春
東指羲和能走馬
海塵新生石山下


Thiên thượng dao
Tạm dịch:

Thiên hà chuyển động cuộn sao đêm
Bến bạc, mây trôi thật êm đềm
Quế thụ nguyệt cung hoa quên rụng
Tiên nữ lượm hương giắt lưng thanh
Tần phi vén rèm xem cửa bắc
Cửa trước trồng cây vông nhỏ xanh
Vương tử thổi sáo nơi cung quản
Hô rồng rẽ sương trồng cỏ xanh
Áng hồng mây sớm như thao lụa
Thanh Châu tảo bộ nhặt lan cành
Đông chỉ Hi Hoàng, khiển ngựa hay
Đại lục tân sanh núi hạ nhanh.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Thi quỷ Lý Hạ 李賀 (790-816) thuộc dòng dõi tôn thất nhà Đường, cực kỳ thông minh đĩnh ngộ, khi mới lên bảy đã biết làm thơ. Danh sĩ đương thời là Hàn Dũ nghe tiếng Hạ bèn cùng Hoàng Phủ Thực đến nhà. Hai người muốn thử tài nên bắt Hạ làm thơ. Hạ thản nhiên cầm bút viết ngay bài Cao hiên quá trình lên, hai ông xem xong đều kinh hoảng. Bài thơ Cao hiên quá có những câu vô cùng kỳ dị, nếu đúng là do một cậu bé làm ra như giai thoại được kể trong Thái bình ngự lãm thì hai nhà thơ đương thời có kinh tâm động phách cũng là điều dễ hiểu: “Điện tiền tác phú thanh ma không, Bút bổ tạo hoá thiên vô công” (Trước nhà, làm thơ trình, thanh âm của bài thơ chạm vào bầu trời, Ngọn bút bổ sung những chỗ khiếm khuyết bất toàn của tạo hoá một cách dễ dàng, không tốn chút công sức).

Nguồn: Thi Viện



TỶ PHÚ "KEO KIỆT NHẤT THUNG LŨNG SILICON" SỐNG THẾ NÀO?

David Cheriton, một trong những nhà đầu tư viết tấm séc đầu tiên cho Google, với khối tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD, có lối sống tiết kiệm đến mức cực đoan.


David Cheriton, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Stanford, là một trong những nhà đầu tư đầu tiên vào Google và trở thành tỷ phú với khối tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD (theo số liệu của Forbes năm 2023). Tuy nhiên, trái ngược với hình ảnh thường thấy về giới siêu giàu, Cheriton nổi tiếng với lối sống tiết kiệm đến mức cực đoan, thường được truyền thông gọi là “tỷ phú keo kiệt nhất Thung lũng Silicon".

Không mua nhà mới, xe chỉ cần di chuyển được

Trong bài phỏng vấn với Forbes, Cheriton chia sẻ rằng ông vẫn sống trong ngôi nhà mua từ những năm 1980 tại Palo Alto, California, nơi giá nhà đất hiện nay đã tăng gấp hàng chục lần so với thời điểm ông mua. “Tôi thấy không có lý do gì để chuyển đi”, ông nói. Ngôi nhà này không sang trọng, không có hồ bơi hay rạp chiếu phim như nhiều biệt thự tỷ phú khác. Ông thích sự ổn định và không muốn mất thời gian vào việc quản lý những tài sản vật chất phức tạp.

Xe ông thường lái là chiếc Volkswagen Vanagon đời 1986 — mẫu xe đã ngừng sản xuất từ lâu. “Tôi chỉ cần thứ gì đưa tôi từ A đến B”, ông trả lời Business Insider năm 2015. Chiếc xe cũ này là biểu tượng cho quan điểm sống thực dụng và phản xa hoa của ông.

Không chỉ xe cộ, ông còn tự cắt tóc tại nhà để tiết kiệm thời gian và chi phí. Việc đến tiệm tóc đối với ông là điều không cần thiết và có phần lãng phí.

Một chi tiết khiến nhiều người bất ngờ là ông chỉ mua cà phê khi có khuyến mãi hoặc có phiếu giảm giá. Theo Business Insider, Cheriton thường xuyên dùng phiếu giảm giá và luôn cân nhắc rất kỹ trước khi chi tiêu, bất kể là số tiền lớn hay nhỏ. “Tôi không thấy có lý do gì để mua thứ gì đó với giá niêm yết, nếu có thể mua rẻ hơn”, ông từng nói trong một hội nghị về tiêu dùng thông minh.

Xa hoa là dấu hiệu của kém hiểu biết

Không chỉ sống tiết kiệm, Cheriton còn có những quan điểm rất rõ ràng về việc tiêu tiền của giới siêu giàu. Trong lần phát biểu trước công chúng, ông cho rằng những người có đến 13 phòng tắm là “đáng xấu hổ” và phung phí không cần thiết. Với ông, sự xa hoa không phải là thành tựu mà là dấu hiệu của sự kém hiểu biết.

Dù giàu có, Cheriton vẫn là giáo sư tận tụy khi tiếp tục giảng dạy và nghiên cứu tại Stanford. Ông không nghỉ hưu sớm, không chuyển sang làm đầu tư toàn thời gian như nhiều người khác. Ông xem giáo dục là đam mê và trách nhiệm.

David Cheriton

Năm 1998, ông cùng đồng nghiệp Rajeev Motwani đầu tư 100.000 USD cho Sergey Brin và Larry Page để giúp khởi động Google. Khoản đầu tư này mang lại cho ông hàng tỷ USD lợi nhuận. Tuy nhiên, theo Forbes, lối sống và triết lý sống của ông gần như không thay đổi kể từ trước khi ông trở thành tỷ phú.

Trong danh sách những tỷ phú sống giản dị do MoneyMade tổng hợp năm 2023, David Cheriton được xếp hàng đầu bên cạnh các tên tuổi như Warren Buffett và Ingvar Kamprad (người sáng lập IKEA). Theo MoneyMade, Cheriton là minh chứng rõ ràng cho việc không phải ai có tiền cũng cần thể hiện sự giàu có. Ông không chỉ sống khiêm tốn mà còn dùng tài sản của mình để phục vụ cho các mục tiêu dài hạn có ích cho xã hội.

Cheriton được cho là đã quyên góp hàng trăm triệu USD cho các trường đại học, các quỹ nghiên cứu khoa học và các tổ chức phi lợi nhuận. Trong đó có khoản tài trợ lớn cho trường cũ University of Waterloo (Canada) nơi ông từng học tập. Ông coi việc đầu tư vào giáo dục và khoa học là một phần trách nhiệm của những người thành công, thay vì tiêu tiền vào những thứ xa xỉ cá nhân như du thuyền hay biệt thự.

Phương Anh (Tổng hợp ) / Theo: VTC News



5 CÂY CẦU ĐÁNG SỢ NHẤT HÀNH TINH: DU KHÁCH ĐỨNG KHÔNG VỮNG VẪN MÊ MẪN CHECK-IN

Với kiến trúc độc đáo, những cây cầu đẹp nhất thế giới tựa như những tác phẩm nghệ thuật từ thiên nhiên nhưng không thể ẩn giấu nỗi sợ hãi.

Rakotz Brucke ở Đức hay Langkawi Sky, Shaharal là những cây cầu có tuổi đời hàng thế kỷ nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp khiến du khách ngỡ ngàng. Hãy cùng điểm danh 5 cây cầu đẹp và kỳ lạ nhất thế giới thu hút nhiều du khách đến check-in.

Cầu Rakotzbrücke ở Kromlau

Rakotzbrücke, còn được biết đến với tên gọi “Cầu Quỷ”, nằm trong khuôn viên Công viên Azalea và Rhododendron Kromlau (Saxony, Đức) là công trình mang đầy tính nghệ thuật hơn mang chức năng giao thông như thông thường.

Cầu Rakotzbrücke ở Kromlau mang kiến trúc độc đáo.

Cầu Rakotzbrücke được khởi công từ năm 1866 và hoàn thiện vào khoảng năm 1875 dưới sự chỉ đạo của chủ sở hữu đồn điền Friedrich Herrmann Rötschke. Cây cầu làm bằng đá bazan và dài gần 19,8m.

Cây cầu từng được ví như “công trình của quỷ dữ” do dáng vẻ kỳ dị và độ cong thoải đến mức bất thường - người xưa từng nghĩ chỉ có quỷ mới xây được kiểu cầu như vậy. Tuy nhiên, nhiều nhà sử học khẳng định toàn bộ công trình do con người xây dựng.

Suốt bốn mùa trong năm, cầu Rakotzbrücke là địa điểm thu hút khách du lịch đến tham quan, do sự biến đổi của cảnh sắc xung quanh. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý, việc đi bộ trên cầu sẽ bị cấm vì mục đích bảo tồn di sản này cho thế hệ mai sau.

Cầu Langkawi Sky (Malaysia)

Cầu Langkawi Sky, bắc trên đỉnh hai ngọn núi thuộc núi Mat Cincang (Gunung Mat Chinchang), cao khoảng 660 m so với mực nước biển. Với thiết kế dạng cầu đi bộ dây văng, cây cầu dài 125 m, rộng khoảng 1,8 m, nổi bật với hai khu vực nền kính minh bạch cho phép du khách phóng tầm nhìn từ trên cao xuống thung lũng rừng xanh bao quanh.

Cầu Langkawi Sky có sức chưa lên đến 250 người cùng lúc.

Việc xây dựng cây cầu có cấu trúc độc lạ như vậy không hề dễ dàng. Đội ngũ chuyên môn phải tính đến các yếu tố như cân bằng kết cấu từ đỉnh cột chống, kiểm soát trọng lượng và phân bổ một cách tối ưu. Nhờ đó, cây cầu có thể chịu được sức nặng của 250 người cùng lúc.

Đây là một trong số ít những cây cầu trên thế giới được xây dựng lơ lửng trên không tạo cảm giác mạnh cho du khách. Đặc biệt, thiết kế uốn cong của cây cầu còn giúp du khách trải nghiệm nhiều góc nhìn khác biệt khi di chuyển, từ cảnh đá núi rừng đến biển Andaman và các đảo lân cận, thậm chí có thể nhìn thấy đất liền Thái Lan vào ngày trời quang.

Cầu bện từ rễ cây (Ấn Độ)

Tại khu vực Cherrapunji, thuộc bang Meghalaya ở đông bắc Ấn Độ, người dân bộ tộc Khasi đã phát triển một kỹ thuật độc đáo: trồng và hướng rễ cây để tạo thành cầu sống tự nhiên.

Theo người dân địa phương, cây đa búp đỏ hay còn gọi đa cao su (tên khoa học Ficus elastica) được trồng hai bên bờ. Trong quá trình cây phát triển trưởng thành (khoảng 15 - 30 năm) sẽ tạo ra bộ rễ trụ thòng xuống vững chắc.

Cây cầu rất vững chắc và không cần bảo dưỡng.

Trong thời gian đó, người Khasi luồn những sợi rễ cây qua giàn tre được lắp đặt tạm thời để cố định rễ. Trải qua thời gian, bộ rễ ngày càng phát triển và kết dính chặt với nhau, hình thành nên "những cây cầu sống" độc đáo có chiều dài từ 4,5 - 75m và có thể chịu được tải trọng của 35 người mỗi lần đi qua.

Dù khu vực này thường xảy ra mưa lớn, lũ quét và nhiều trận bão, nhưng những cây cầu này vẫn đứng vững, giúp kết nối các ngôi làng hẻo lánh nằm rải rác của vùng Meghalaya lại với nhau.

Cầu Moses (Hà Lan)

Trong khi hầu hết những cây cầu đều được xây dựng trên mặt nước thì cầu Moses ở Fort de Roovere, thuộc thị trấn Halsteren, Hà Lan lại được xây dựng dưới nước. Các bức tường của cây cầu giống như một con đập giữ nước với cấu trúc hài hòa với môi trường xung quanh.

Nhìn từ hai bên bờ, du khách sẽ thấy rõ cây cầu rẽ nước như thế nào. Hình ảnh này gợi đến câu chuyện về nhà tiên tri Moses, người được Chúa trời rẽ nước biển Đỏ cứu dân Israel khỏi gươm đao của đạo quân Ai Cập. Đây cũng chính là lý do nó được đặt tên là cầu Moses.

Chỉ với hơn 8 tỷ, Hà Lan đã xây dựng được cây câu độc đáo nhất thế giới.

Để chống thấm nước và mục nát, khi xây dựng cây cầu này người dân Hà Lan lựa chọn loại gỗ nhiệt đới tốt nhất thế giới, vốn có khả năng chống ăn mòn cao hơn những loại gỗ khác. Ngoài ra, họ còn sơn một lớp kháng khuẩn không độc hại lên bề mặt gỗ và bọc trong giấy nhôm.

Đặc biệt, vào mùa đông, hào nước xung quanh cây cầu sẽ đóng băng hoàn toàn và trở thành sân trượt băng tự nhiên cho du khách.

Cầu Shaharal

Cầu Shaharal được biết đến là cây cầu "kỳ quặc" nhất thế giới, tồn tại suốt 400 năm nhưng vẫn chưa có lời giải. Cây cầu là biểu tượng của sự kiên cường của người Yemen.

Nó nằm về phía tây nam của Shaharah, một thành phố thuộc vùng hành chính Amran, cách thủ đô Sanaa khoảng 100km về phía tây bắc. Cầu Shaharal nằm giữa hai ngọn núi al-Amir và núi Faish, cây cầu bắc qua hẻm núi sâu khoảng 90m và ở độ cao khoảng 2.600m so với mực nước biển.

Cây cầu là con đường duy nhất nối hai ngôi làng tại Shaharah lại với nhau.

Cây cầu này là công trình vòm dành cho người đi bộ, xây dựng từ đá vôi. Cầu có đường mòn dẫn từ hai phía đầu cầu, nối từ vùng núi gần đó và được trang trí bằng những bậc thang.

Dù được xây dựng với công nghệ hiện đại, nhưng việc xây dựng kiểu cầu như vậy vẫn gặp không ít khó khăn. Tính đến thời điểm hiện tại, cây cầu này tồn tại hơn 400 năm và vẫn nằm vững chãi giữa vách đá.

Trước khi Yemen xảy ra nội chiến thì cầu Shaharah vẫn được xem là là một trong những điểm thu hút du lịch, đặc biệt với những người yêu phiêu lưu và muốn đi bộ để thưởng thức cảnh đẹp. Theo thời gian, cây cầu được mọi người đặt biệt danh là “Cầu Than Thở” với vẻ đẹp ngoạn mục khiến bất cứ ai khi đi qua cây cầu cũng phải trầm trồ khen ngợi.

Kông Anh (Nguồn: Tổng hợp) / Theo: VTC News

Thursday, November 6, 2025

BÍ ẨN 5 GIA ĐÌNH MAFIA TỪNG THỐNG TRỊ THẾ GIỚI NGẦM NEW YORK

Từ huyền thoại “Cosa Nostra” đến những vụ thảm sát đẫm máu, “Năm Gia đình” mafia – từng là thế lực ngầm chi phối cả một thành phố và gieo rắc nỗi sợ khắp nước Mỹ.

“Năm Gia đình” – Genovese, Gambino, Lucchese, Colombo và Bonanno – đã thao túng nền kinh tế ngầm của New York trong suốt nhiều thập kỷ bằng vũ lực, hối lộ và quyền lực thầm lặng. (Ảnh: Getty)

Trong suốt gần một thế kỷ, năm gia đình mafia từng thao túng New York như những đế vương bóng đêm. Đó là nơi mà những cái bắt tay mang giá trị triệu đô, và những cái gật đầu có thể kết thúc một mạng sống.

Sự ra đời của một “chính phủ trong bóng tối”

Vào đầu thế kỷ 20, New York trở thành trung tâm hội tụ của các tổ chức tội phạm gốc Ý, đặc biệt là từ đảo Sicily. Tình trạng tranh giành quyền lực, thanh trừng đẫm máu giữa các băng đảng mafia gốc Ý khiến thành phố rơi vào tình trạng hỗn loạn. Cao trào của xung đột này là “Chiến tranh Castellammarese” vào cuối những năm 1920 và đầu 1930, giữa hai ông trùm Joe Masseria và Salvatore Maranzano.

Sau khi cả hai bị ám sát, Charles “Lucky” Luciano – một tay giang hồ trẻ nhưng đầy mưu lược – đã nắm lấy thời cơ để thiết lập lại trật tự thế giới ngầm. Năm 1931, Luciano chia quyền lực tại New York cho 5 tổ chức lớn, gọi là “Năm Gia đình”, đồng thời thành lập một “ủy ban” tối cao (The Commission) để điều hành toàn bộ mafia Mỹ, giải quyết tranh chấp và phối hợp hành động giữa các gia đình.

Các gia đình này tham gia vào rất nhiều hoạt động khác nhau. Họ điều hành các đường dây cờ bạc và buôn bán ma túy, kiểm soát các công ty xây dựng và vận tải.

Gia đình Genovese: Rolls Royce” của mafia Mỹ

Nếu mafia là một thương hiệu, thì gia đình Genovese chính là phiên bản Rolls-Royce: kín tiếng, quyền lực và đầy tinh vi. Trong thế giới ngầm New York, gia đình Genovese luôn là cái tên khiến cả mafia lẫn cơ quan chức năng phải e dè – không vì sự ồn ào, mà vì sự im lặng chết người.

Dưới thời Vito Genovese, họ không bắn nhiều, không khoe khoang, nhưng điều khiển cả hệ thống từ phía sau bức màn.

Chân dung John Gotti — ông trùm gia đình Gambino, thường được gọi là “The Teflon Don” hoặc “The Dapper Don” trong thế giới ngầm và truyền thông Mỹ.

Genovese cắm rễ vào các ngành xây dựng, vận tải, thậm chí cả công đoàn. Họ không cần nổ súng – chỉ cần một cái nhấc điện thoại, mọi thứ sẽ được “sắp xếp”. Họ tồn tại qua nhiều đời chính quyền, và đến nay vẫn được cho là gia đình có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất còn sót lại.

Ông trùm khét tiếng nhất của họ – Vito Genovese – từng tham vọng thống trị toàn bộ mafia Mỹ. Tuy nhiên, chính tính cách tàn nhẫn và lộ liễu đã khiến ông vướng vòng lao lý. Sau đó, Genovese chuyển mình thành gia đình “ẩn thân”, sống sót dai dẳng hơn.

Dù không có những vụ thanh trừng công khai hay hình tượng truyền thông như Gotti, Genovese vẫn duy trì quyền lực lặng lẽ. Đó chính là thứ khiến họ trở thành “ông trùm của các ông trùm” – không cần nổ súng, chỉ cần ra hiệu.

Gia đình Gambino: Vinh quang, phản bội và cái chết dưới ánh đèn

Gambino là gia đình mafia sở hữu nhiều “ngôi sao” nhất – từ ông trùm kín tiếng Carlo Gambino đến huyền thoại truyền thông John Gotti. Nhưng trước đó, câu chuyện bắt đầu bằng máu: Vincent Mangano, ông trùm đầu tiên, mất tích bí ẩn năm 1951. Kẻ tình nghi? Người kế nhiệm – Albert Anastasia. Và rồi Anastasia cũng bị ám sát ngay tại tiệm cắt tóc, trong âm mưu do chính Carlo Gambino dàn dựng.

Gambino lên ngôi và giữ quyền lực suốt 20 năm, cho đến khi qua đời.

Thập niên 1980, John Gotti lên nắm quyền sau vụ ám sát ông trùm Paul Castellano. Với phong cách hào nhoáng, Gotti trở thành "Teflon Don" – người trốn tránh pháp luật ngoạn mục. Nhưng năm 1992, hắn bị kết án nhờ lời khai của tay chân thân tín Sammy the Bull.

Gotti chết trong tù, nhưng cái tên Gambino mãi mãi gắn với thời kỳ rực rỡ – và khốc liệt – nhất của mafia New York.

Gia đình Lucchese: Khi mafia bước lên màn bạc

Nếu có một gia đình mafia sống động nhất trong ký ức đại chúng – thì đó chính là Lucchese. Không chỉ bởi khả năng điều hành “như doanh nghiệp” mà còn vì câu chuyện của họ đã trở thành chất liệu cho một trong những bộ phim kinh điển nhất Hollywood: Goodfellas.

Chân dung đen trắng chính thức từ thập niên 1950, ghi lại phong thái điềm đạm và quyền lực của Lucchese – người từng là nhân chứng hiếm hoi của thế giới ngầm tại phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ.

Gia đình này được thành lập dưới sự lãnh đạo của ông trùm Tommy Gagliano, một nhân vật trầm lặng, ít thị phi, nhưng có ảnh hưởng lớn trong “Ủy ban” Cosa Nostra. Gagliano điều hành gia đình cho đến năm 1951, khi ông nghỉ hưu vì bệnh. Người kế nhiệm – Tommy “Three-Finger Brown” Lucchese – không chỉ là người đặt tên cho gia đình, mà còn biến nó thành một thế lực thực sự.

Lucchese qua đời năm 1967 vì khối u não, nhưng di sản của ông vẫn tiếp tục sống trong những vụ cướp liều lĩnh, những đường dây rửa tiền tinh vi – và cả những bộ phim.

Nổi bật nhất là vụ cướp Lufthansa năm 1978 – một trong những vụ trộm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Đêm đó, tại sân bay quốc tế John F. Kennedy, một nhóm sát thủ và tay trong của Lucchese đã cuỗm đi khoảng 5 triệu USD tiền mặt cùng 800.000 USD trang sức.

Kẻ cầm đầu phi vụ, Henry Hill, sau này trở thành người cung cấp thông tin cho FBI. Hill được đưa vào chương trình bảo vệ nhân chứng – và trở thành một biểu tượng văn hóa đại chúng khi nhà văn Nicholas Pileggi kể lại câu chuyện đời anh trong cuốn sách Wiseguy: Life in a Mafia Family (1985).

Tác phẩm này sau đó được đạo diễn Martin Scorsese chuyển thể thành phim Goodfellas (1990) – một tượng đài điện ảnh về thế giới mafia, đưa hình ảnh của gia đình Lucchese khắc vào trí nhớ người Mỹ.

Gia đình Bonanno: Từ đỉnh cao đến cú sụp đổ lịch sử

Joseph Bonanno từng là một ông trùm đáng kính, cho đến khi ông mưu đồ chiếm đoạt chiếc “ghế chủ tọa” của “ủy ban” mafia tối cao. Cuộc đảo chính thất bại, gia đình rơi vào khủng hoảng và bạo lực nội bộ kéo dài gần một thập kỷ.

Bonanno mưu đồ thâu tóm cả ủy ban, dẫn đến một cuộc khủng hoảng nội bộ kéo dài suốt thập niên 1960–1970. Mất kiểm soát, gia đình này dần rơi vào tầm ngắm của FBI – và rồi một cái tên xuất hiện, làm thay đổi mọi thứ: Donnie Brasco.

Từ năm 1976 đến 1981, đặc vụ FBI Joseph Pistone đã bí mật thâm nhập vào gia đình Bonanno dưới vỏ bọc Donnie Brasco – một tay buôn đồ trang sức đầy máu lạnh. Sự liều lĩnh của Pistone đã mang về hơn 100 bản án liên bang cho FBI, và phơi bày những bí mật chưa từng có của thế giới ngầm. Vụ việc không chỉ là một chiến thắng lịch sử cho cơ quan điều tra, mà còn là cú đánh chí mạng vào uy tín của gia đình Bonanno – vốn tự hào về khả năng kín tiếng.

Năm 2004, Salvatore “Good Guy” Bonanno – trở thành “ông trùm đầu tiên” làm nhân chứng cho FBI.

Gia đình Colombo – Biến động triền miên

So với các gia đình mafia khác, Colombo luôn là một trường hợp lạ lùng: nhỏ nhất, bất ổn nhất và đầy những khúc quanh phản trắc. Nhưng chính điều đó lại khiến họ trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh mafia New York – nơi mọi cuộc thăng tiến đều trả giá bằng máu hoặc phản bội.

Gia đình này khởi đầu dưới sự dẫn dắt của Joseph “Vua Dầu Ô Liu” Profaci, một ông trùm khéo léo và kín tiếng, nắm quyền từ năm 1931 đến khi qua đời vì ung thư năm 1962. Kế nhiệm ông là Joseph “Mắt Ác” Magliocco, nhưng triều đại này nhanh chóng sụp đổ khi Magliocco bị phát hiện âm mưu cùng Joseph Bonanno ám sát Carlo Gambino và Tommy Lucchese – hai ông trùm lớn của Ủy ban.

Colombo cố xây dựng hình ảnh công khai bằng cách lập ra Liên đoàn Quyền Dân Ý–Mỹ và tổ chức các cuộc biểu tình chống FBI. Nhưng chính điều đó đã khiến ông bị ám sát vào năm 1971 – một tay súng lạ mặt bắn ông giữa sự kiện, khiến ông bị liệt suốt phần đời còn lại.

Câu chuyện kỳ lạ hơn nữa đến từ một cái tên khác trong gia đình: Gregory “The Grim Reaper” Scarpa. Trong suốt thập niên 1960 đến 1990, Scarpa không chỉ là sát thủ đáng sợ của Colombo mà còn làm việc như một tay trong của FBI. Ông ta cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra, đổi lại được bảo vệ khỏi nhiều bản án – cho đến khi bị kết tội năm 1993.

Cẩm Lai (Tổng hợp) / Theo: VTC News

VỌNG GIANG NAM SIÊU NHIÊN ĐÀI TÁC - TÔ THỨC


Vọng Giang Nam 
Siêu Nhiên đài tác

Xuân vị lão,
Phong tế liễu tà tà.
Thí thượng Siêu Nhiên Đài thượng khán,
Bán hào xuân thuỷ nhất thành hoa,
Yên vũ ám thiên gia.

Hàn thực hậu,
Tửu tỉnh khước tư ta.
Hưu đối cố nhân tư cố quốc,
Thả tương tân hoả thí tân trà,
Thi tửu sấn niên hoa.


望江南超然臺作

春未老,
風細柳斜斜。
試上超然臺上看,
半壕春水一城花,
煙雨暗千家。

寒食後,
酒醒卻咨嗟。
休對故人思故國,
且將新火試新茶,
詩酒趁年華。


Vọng Giang Nam -
Làm trên đài Siêu Nhiên
(Dịch thơ: Chi Nguyen)

Mùa xuân tưởng những chưa già.
Gió đưa cành liễu, la đà thảnh thơi.
Siêu Nhiên đài, tiện ghé chơi.
Hào xuân hoa thắm, lả lơi ngoài thành.
Muôn nhà mưa ấm tốt lành.
Qua tết Hàn thực, rượu dành chưa say.
Người xưa cảnh cũ chốn này.
Thắp lên lò lửa, trà bày tâm tư.
Thanh xuân tận hưởng từ từ.
Nay trà mai rượu, chẳng ư an nhàn.?


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Tô Thức 蘇軾 (1037-1101) tự Tử Chiêm 子瞻, Hoà Trọng 和仲, hiệu Đông Pha cư sĩ 東坡居士, người đời thường gọi là Tô Đông Pha 蘇東坡, thuỵ Văn Trung 文忠, người My Sơn (nay thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc). Ông từng làm quan Thông phán, Thái thú. Cha là Tô Tuân, em là Tô Triệt, đều là các đại gia thi văn, đương thời người ta gọi là Tam Tô. Thái độ của ông rất hào sảng lạc quan, tuy ông làm quan thăng giáng nhiều lần, song ông không để ý, vẫn ưu du tự tại, đọc sách làm vui, ông là người giàu tình cảm, cho nên phản ánh tới từ của ông, vừa hào phóng lại vừa tình tứ. Ông là người có tài nhất trong số bát đại gia của Trung Hoa (từ thế kỷ VII đến thế kỷ XIII, gồm có Hàn Dũ, Liễu Tông Nguyên đời Đường, Âu Dương Tu, Tô Tuân (cha Tô Thức), Tô Thức, Tô Triệt (em Tô Thức), Vương An Thạch và Tăng Củng), khoáng đạt nhất, tư tưởng và tính tình cũng phức tạp nhất.

Nguồn: Thi Viện